Startupy robi się zazwyczaj na dwa sposoby: jako pierwszy biznes w życiu albo jako pierwszy własny biznes w biznesowym życiu. Ten pierwszy model to zazwyczaj domena ludzi młodych, którzy z właściwym sobie rewolucyjnym zapałem postanawiają zrobić coś inaczej, lepiej i szybciej niż reszta świata a przede wszystkim na własny rachunek. W tej grupie znajdzie się rownież sporo naturalnych enterprenerów natomiast pozostawmy ich na chwilę poza dyskusja dla czystości wywodu. Drugi motyw ma zupełnie inną naturę. Rezygnacja ze stabilnej pracy, uznanej pozycji zawodowej i przede wszystkim finansowego bezpieczeństa nie jest dla nikogo decyzją prostą dlatego też droga do startup’a wiedzie zazwyczaj przez fuckup’a.
Trzeba przyznać, że w takim mniej więcej nastroju pewnego dżdżystego wrześniowego dnia 2008 roku zasiadłem w sennej Quchni Artystycznej naprzeciw Rafała Czapula. Ja podówczas były Prezes Vistuli & Wólczanki stającej się nomen omen na powrót Vistulą i on Projektant który uświadomił sobie ostatecznie, że rezygnacja z luksusowych ambicji jest obowiązującym wyznaniem nowej ekipy a od „chińskiego” garnituru, podobnie jak niegdyś od socjalistycznej reformy nie ma odwrotu. Po krótkim polskim biadoleniu jak było fajnie i, że mogło by być jeszcze fajniej zadałem z pytanie z którym na owoż spotkanie przyszedłem: Chcesz mieć własny Brand? Krótka aczkolwiek zdecydowana odpowiedz TAK skutecznie rozjaśniła nam to deszczowe popołudnie. Rozeszliśmy się w przekonaniu, że oto narodził się nam nowy projekt. Ponieważ rozumieliśmy się bez słów dyskusja o naszym brandzie marzeń nie nastręczyła większych problemów. Już niebawem po tej rozmowie sprawy nabrały tempa. Rafał znalazł lokal na pracownię w Krakowie, ja zadbałem o stosowne finanse i już niebawem do „naszego” HQ zaczęły spływać pierwsze kupony. Im głębiej w las tym bardziej stawałem się jednak markotniejszy. Ustaliliśmy bowiem, że Rafał 30 listopada złoży wypowiedzenie po to aby dokończyć ostatnią kolekcje dla Vistuli i jednocześnie wyrobić się z przygotowaniem naszej pierwszej. Czas płynął a w mojej dawniej ukochanej spółce robiło się coraz mniej przyjaźnie a ja sam coraz z dnia na dzień, stawałem się symbolem zła wcielonego a wszelkie kontakty ze mną groziły natychmiastowym zwolnieniem z pracy. Brzmieć to może dość śmiesznie ale tym którzy otrzymali wtedy wypowiedzenia do śmiechu absolutnie nie było. Przyjęliśmy z Rafałem założenie, że działamy w pełnej konspiracji. W konsporacji tym bardziej uzasadnionej, że nasza kolekcja miała być uszyta….w Vistuli. W tej gęstej atmosferze uświadomiłem sobie jedno: ja mam alternatywy Rafał nie. Jeśli odejdzie to już do nich nich nie wróci. Męczyła mnie wątpliwość czy aby nie zależy mi bardziej na rewanżu niż na samym projekcie modowym. Można oczywiście twierdzić, że to taki tekst pod publiczkę ale drodzy czytelnicy: ten facet został właśnie ojcem. Marny moment na podejmowanie ryzykownych wyzwań. Tym bardziej należało być fair.
Dzięki namowom przyjaciela w drugiej połowie października 2008 wylądowałem na studiach w renomowanym IESE. Początkowo niezwykle sceptyczny do całości nagle odkryłem, że tematem większości caseów są perypetie facetów którzy w takich czy innych okolicznościach brali się za startupy! Czemu? Otóż zazwyczaj, nasz z reguły dotknięty 40 stką na karku bohater albo:
1. pokłócił się śmiertelnie ze swoim piętrem wyżej
2. podjął trudną biznesową decyzję której skutki należało wziąść na klatę
3. wyczerpał możliwości wzrostu w organizacji czyli uderzył głową w sufit czyli de facto punkt 1
4. zderzył się otoczeniem które miało ochotę na te same cele ale większe możliwości ich realizacji
Trzeba przyznać, że dzięki IESE business school odetchnąłem. Wyczerpywałem każdy z osobna albo wszystkie punkty na raz w zależności od przychylności lub stronniczości oceniającego. Chęć pokazania, że koncepcja była słuszna, dla wielu z tych facetów stała się podstawowym motorem do działania i do zwycięstwa! Pozyskawszy ideologiczną podbudowę frasowałem się już tylko jednym: kryzys którego się spodziewałem nie nadchodził, rynek detaliczny nadal miał się dobrze co nie wróżyło obfitości lokalizacji w najlepszych galeriach. Powszechnie się uważało, że coś pęknie ale nadal nie działo się nic. Aż tu nagle, nadszedł dzień kiedy ziemia obsunęła się wszystkim pod stopami! Kryzys, w pełnej krasie kuli śnieżnej wtargnął na rynki. Skokowa dewaluacja PLNa zapeniała jedno: nie każdy wytrzyma sprzedaż bez marży a to oznaczało upadłości. Upadłości oznaczały dostępne sklepy w galeriach. Teraz albo nigdy uświadomiłem sobie a w głowie zakiełkowała mi już nazwa naszego brandu. Do naszego biura o ironio położonego raptem 250 m2 od dawnej siedziby Vistuli zaczęły już przychodzić pierwsze kupony. Byłem już absolutnie pewien, że trzeba działać. Na GPW podłoga obsuwała się coraz bardziej. Mój kapitał częściowo ulokowany w EUR ( nawiasem mówiąc przez przypadek ) aż zachęcał do inwestowania. Dlatego właśnie umilałem sobie zajęcia pracowitym skupowaniem dwu spółek: Prochnika i Intermody. Wariant B zawsze trzeba mieć:)