Pozory mylą.

przez dnia ·finanse, historia

Czyli co łączy Jima  z Jimem i odkrycie Ameryki z eksploracją kosmosu.

Wygląda na to, że kolejny astronomiczny wynik ustanowiony przez złoto staje się okazją do kolejnej dyskusji. Głos zabiera między Jim Rogers „guru” rynków metali. I nie chodzi mi o podważanie tez które wygłasza. Warto jedynie zauważyć, że to właśnie Jim Rogers wraz z niejakim George Sorosem założył 40 lat temu Quantum Fund który od początku miał jeden cel: agresywną spekulację kosztem rynku lub państw. Najlepszym przykładem tej strategii była słynna zagrywka przeciw funtowi którą już kiedyś opisywałem. ( Ja nie skocze?! ) Ale jeszcze ciekawsze są przyczyny rozstania Sorosa i Rogersa. Obaj przedstawiają je zupełnie inaczej. Soros twierdzi, że Rogers uniemożliwiał napływ niezależnych analityków. Rogers, że odszedł bo zrealizował swój cel którym było posiadanie miliona dolarów w wieku 40 lat. Odchodząc z Quantum miał 37 i…… 14 mln USD.

W przypadku takich facetów jak Buffet czy Rogers działa zasada paradoksu: jeśli mówią, że tak jest to pewnie tak jest więc inwestujemy tak jak mówią. Najważniejsze pytanie jest inne: czy owe ikony ROBIĄ TO CO MÓWIĄ. A tu już nie był bym taki pewien.

Rogers sugeruje, że złoto złapie teraz odrobinę zadyszki co należy rozumieć jako oczekiwanie spadku. Ale aby nie było tak prosto dowiadujemy się jednocześnie, że w tej 10 latce dojdzie do 2000 USD za uncję. Może i nawet dalej bo jeśli te USD będą traciły siłę nabywczą w takim tempie jak dzisiaj to co to jest za wynik? Jeśli by jednak przyjąć, że teraz nie będzie rosło czyli pewnie spadnie to należało by sprzedać i się taniej odkupić prawda? Jim nas zapewnia, że on sprzedawał nie będzie. Tym samym jako fund manager oświadcza, że będzie trzymał aktywo które w najbliższym czasie nie będzie performować. Nonsens. Moim zdaniem co miał to już sprzedał a teraz gra na to aby się odkupić taniej. Takiej przynajmniej strategii można by się spodziewać po autorze „Investing biker: Around the Word with Jim Rogers” Warto przeczytać ten fundament naukowy guru rynków. Dopiero wtedy można zrozumieć skąd się biorą i jaką naturę mają rekomendacje które czytamy.

A Rogersa interesująco się czyta w zestawieniu z Chanosem choć również Jimem to jego inwestycyjnym alter ego. Chanos głośno obstawia rychły upadek Chin, Rogers ostetnatycjnie przeprowadził się tam z rodziną. Marne poświecenie jesli chce się w ten sposób utrzymać zaufanie inwestorów obficie szuflujących tam pieniądze. Zdanie Chanosa jest interesujące: nikt nie wie w jakiej naprawdę kondycji jest chińska gospodarka ponieważ rządowych publikacji chińskich nikt przecież nie kontroluje! W internecie jest sporo filmów o wszelkiej maści „Ghost villages” w USA ale w Chinach są całe puste MIASTA! wybudowane od zera i niezamieszkane.

Jim Rogers dość brutalnie lekceważy każdego kto ośmiela się krytykować jego strategie zjadliwie twierdząc, że większość antagonistów jeszcze niedawno nie potrafiła przeliterować nazwy tego kraju. Rogers wie co mówi ponieważ w jego pierwszej książce roi się od braku historycznej wiedzy i uproszczeń.  

Ale jakie to ma znaczenie? Zarobi przecież jeden i drugi bo warto pamiętać, że w biznesie inwestycyjnym najważniejszy jest ruch czyli obroty na rachunkach. A w którą stronę to już zupełnie inna sprawa.

Pewność przyrostu cen złota oparta jest w zasadzie na założeniu że ilość tego kruszcu jest ściśle ograniczona. I tu warto dodać w zbadanych źródłach. Warto pamiętać, że w podobnej sytuacji świat już był. Histerię kruszcową kompletnie odwróciło odkrycie złota w nowym świecie. Kto powiedział że nagle nie wybuchnie nowa bańka ekspolracyjna a o pieniądze inwestorów będą rywalizować odkrywcy złota na Antarktydzie lub na Księzycu? Zabawne? Niewiarygodne? Zalecam lekturę rekomendacji inwestycyjnych dla .comów z lat 1999 2000.

Ekspolarcja nowego świata w XVI wieku była możliwa wyłącznie dzięki pazerności Królów i inwestorów. Dlaczego tym razem miało by być inaczej? Czy Kolumb namawiający do finansowania wyprawy był bardziej wiarygodny wobec Izabelli Kastylijskiej niż szef NASA przed Bararckiem Obamą?

Jestem pewien, że chciwość jak zwykle zapewni nam przyszłość.

 

 

 

2 komentarze

Zabili mu syna

przez dnia ·historia, o wszystkim

Czyli co łączy Piaseckiego z Olewnikiem, Józefa Jędrucha z Mittalem oraz jaki wpływ mają służby specjalne na bezpieczeństwo państwa.

Afera „Olewnika” jest już za pewne nieco nudna dla przeciętnego czytelnika, choć nagłe zwroty akcji, takie jak choćby niedawne oświadczenie Jacka Karpinskiego – przyjaciela świętej  pamięci Krzysztofa Olewnika,  że jednak ma coś na sumieniu dodają jej nowego smaczku. Wielokrotnie powtarzany w mediach skrót tej historii zapeklował już skandal który kosztował życie denata i karierę kilku osób nie wspominając już o tajemniczej fali samobójstw która nawiedziła nawet jednego ze strażników.

Jak wiadomo dzięki kumulacji tych  nieprawdopodobnych wydarzeń sprawa okazała się przez chwilę na tyle priorytetowa aby zajęła się nią specjalnie powołana komisja sejmowa, a minister Ćwiąkalski stracił stanowisko. To taka nasza Polandowa specjalność zarezerwowana w zasadzie wyłączenie do afer. Ustawodawcy wydaje się bowiem, że polityczna emanacja jego ciała w bliskim kontakcie z przestępstwem i telewidzem ( choć dziwnym zbiegiem okoliczności afery Olewników nikt nie transmituje ) podniesie autorytet i wiarygodność państwa.

Nic bardziej błędnego. Komisja na pewno może pomóc ambitnemu posłowi w zrobieniu kariery. No ale musi być jeszcze do tego nośny temat, a sprawa Olewnika to raczej grząski grunt. Mimo, że kolejna prokuratura zabrała się ostro do pracy to nadal nie wiadomo nic poza poprzednimi ustaleniami. Owszem dowiedziono zgubienia olbrzymiej ilości dowodów, lekceważenia doniesień, niefrasobliwości funkcjonariuszy czy wręcz pobranych zeznań. Nikt nie odpowiedział jednak na podstawowe pytanie: kto zlecił to porwanie i dlaczego porwanego przetrzymywano tak długo zanim został zamordowany. Nie mówiąc już o tym jak to się stało, że sprawą interesowały się od jej zarania najwyższe czynniki państwowe.

Mogło by się również wydawać, że to jedyna taka sprawa w Polandzie kiedy wielki aparat siłowy jakim jest prokuratura i policja nie może sobie poradzić z ustaleniem podstawowych faktów. Otóż nic bardziej błędnego. Miał już miejsce podobny przypadek. Aż dziw, że nie został jeszcze wskazany przy tej okazji.

Uczeń od Świętego Augustyna

17 stycznia 1957 do grupy uczniów wychodzących z lekcji podszedł nieznajomy mężczyzna. Wymienił nazwisko jednego z chłopców pytając czy znajduje się w grupie. Nieświadom niebezpieczeństwa chłopak ujawnił się. Nieznajomy przedstawił mu następnie legitymację okazał plik dokumentów i poprosił chłopca aby udał się razem z nim. Tak też się stało. Chłopcy zauważyli jeszcze, że ich kolega wraz z dwoma mężczyznami o wyglądzie „typowych tajniaków” wsiadł do zaparkowanej niedaleko taksówki. Zdołali również zanotować jej numer. I nie było by pewnie w tym nic dziwnego gdyby nie to, że chłopiec nazywał się Piasecki i był synem charyzmatycznego wodza PAX-u.  W taki właśnie sposób zaczyna się jedna z największych afer kryminalnych PRL. Gdzie tu analogie? Porwano pierworodnego syna, domagano się okupu angażując bliskich w skomplikowane podążanie tropem kolejnych wskazówek i mimo pełnej woli do zapłacenia okupu porwany został zamordowany i odnaleziony w zasadzie przypadkiem prawie dwa lata od śmierci. I coś jeszcze. Mimo pościgu rozpoczętego godzinę od porwania sprawców nie udało się zatrzymać! Ba, w efekcie szeroko zakrojonego śledztwa prowadzonego w policyjnym totalitarnym państwie ujęto zaledwie Ignacego Ekelringa kierowcę feralnej taksówki. Co ciekawe, człowiek którego współudział w porwaniu był na 100% pewien, zatrzymany został wyłącznie dzięki nieustępliwości i kontaktom ojca porwanego. Zatrzymano go w ostatniej chwili na granicy w Zebrzydowicach. Co więcej, mimo tych okoliczności nie został zatrzymany od razu. Dopiero po kilku miesiącach wydano stosowny nakaz i Ekelring znalazł się w areszcie. Niestety na kilka dni przed wyznaczonym początkiem procesu prokuratura wycofała z sądu akt oskarżenia. Był grudzień 1959. W chwilę później Ekelringa zwolniono z aresztu, a sprawa praktycznie wisiała w powietrzu aż do 1982 roku kiedy została oficjalnie umorzona na skutek przedawnienia. Ciekawe prawda? W czasach wszechwładnej bezpieki organom ścigania ginęło wszystko: taśmy z nagraniami dzwoniących do Piaseckiego porywaczy, zeznania świadków, zebrane dowody w tym list wysłany przez porywaczy a podejrzani bez przeszkód wyjeżdżali za granicę. Mało tego, kilku świadków którzy złożyli zeznania demaskujące matactwa Ekelringa zostało później pobitych albo zastraszonych. Napastnicy nie kryli się z intencjami. Domagali się milczenia. W 1992 roku Antoni Maciarewicz przekazał rodzinie część akt związanych ze sprawą. Część ponieważ reszta do dzisiaj znajduje się w zbiorze zastrzeżonym co oznacza, że służby specjalne nadal uważają te materiały za istotne mimo upływu 52 lat od tej zbrodni. Najprawdopodobniej dla samych służb. Czemu?

Porwanego Bogdana znaleziono prawie dwa lata po porwaniu w piwnicy jednego z warszawskich domów. Nie został wprawdzie w tej piwnicy zamurowany żywcem ( jak do dzisiaj głosi plotka ) ale faktycznie zabójcy postarali się aby ciała nie odkryto za prędko. Chłopiec ze sztyletem wbitym prosto w serce został umieszczony w piwnicznej toalecie którą następnie zabito gwoździami. To wraz z fetorem rozkładającego się ciała skutecznie odstraszało ewentualnych dociekliwych. I tu pora na smaczek. W budynku o którym mowa znajdował się lokal operacyjny  MSW a człowiek odpowiedzialny za ten lokal znał zarówno Ekelringa jak również pozostałe osoby których udział w sprawie udało się ustalić. Sam Ekelrigng dożył spokojnej starości. Umarł w 1977 roku. Do dnia śmierci utrzymywało go MSW. Śledczym nic ciekawego nie wyjawił poza jednym. Zeznał kiedyś, zapewne w chwili słabości „tych którzy to zrobili boję się bardziej od was” To nie niechlujstwo, błędy organizacyjne czy ludzkie powodują zaginięcia dokumentów w tego typu sprawach. W każdym systemie prawnym istniał, istnieje i będzie istnieć jeden wytrych: służby specjalne. To obecność służb spowoduje, że nie dowiemy się dlaczego w kluczowym momencie więźnia pilnuje jeden a nie trzech strażników, dlaczego ma alkohol we krwi lub dlaczego nie ma żadnych dokumentów na jego temat. Jeśli nawet pozostanie jakiś ślad wydanych poleceń, to ów będzie tajny i siłą rzeczy wyłączony z dalszego powstępowania. Czy służby stoją ponad prawem? Pośrednio odpowiada na to nazwa aktualnej niemieckiej policji politycznej: „Urząd ochrony konstytucji”. Jak ktoś chroni, to zazwyczaj wie lepiej co jest dla tej konstytucji dobre.

Dlatego w niektórych sprawach akta będą ginąć ponieważ skradziony zostanie samochód którym są przewożone, dowody ulegną zniszczeniu w magazynie a świadkowie zmienią zeznania lub po prostu nie da się ich odnaleźć. Porywacze Piaseckiego nawet nie zamierzali chłopca kiedykolwiek przekazać rodzinie. Obdukcja choć przeprowadzona  po śmierci nie pozostawiała wątpliwości: zabito go praktycznie od razu. Żądania okupu miały wyłącznie zmylić tropy i ojca. Czy Franiewski zamierzał oddać Krzysztofa Olewnika? Nic na to nie wskazuje, rodzina nie unikała płatności okupu. Wykonawca porwania był doświadczony kryminalista ba doświadczonym milicyjnym agentem ale nie morderca. Być może to wyjaśnia gehennę Olewnika w amatorskim więzieniu pod Kałuszynem. W Polandzie brakowało podówczas doświadczonych morderców. Dzisiaj poszło by pewnie łatwiej! Obecność w Iraku i Afganistanie dostarczyła naszemu krajowi odpowiedniej dawki ostrzelanych facetów którzy nie odnajdują się po powrocie.

Każda służba w każdym kraju posługuje się kryminalistami ponieważ tak jest po prostu łatwiej. Po co omijać wymagania dokumentacyjne skoro można nie dokumentować żadnych poleceń? Wystarczy facetowi złapanemu na kradzieży samochodów wydać polecenie kradzieży wskazanego. Czemu to zrobi? Bo jak go złapią na kolejnej własnej robocie to ktoś go pewnie wyciągnie. Pan Jacek Karpinski również „przypomina” sobie nowe fakty i nie zaprzecza już udziałowi w porwaniu. Dzieje się zapewne dlatego, że równolegle toczy się przeciwko niemu postępowanie związane z jego działalnością biznesową czyli handlem stalą. Każdy kto pamięta KFI Colloseum Józefa Jędrucha zrozumie jak bardzo się nim swego czasu interesowano. Na wszelki wypadek jednak przypomnę. Pan Jędruch skupował długi wielkich zakładów a następnie za owe długi te zakłady przejmował. Powyższe ze zrozumiałych względów niezwykle niepokoiło polskie władze ponieważ w portfelu znajdowała się między innymi Huta Ferrum i Huta Pokój. Jędruch był poważnie traktowany jako kandydat do zakupu Huty Im Sędzimira. Jeśli nabycie tych hut przez faceta z nikąd nie uzasadnia w oczach czytelników rozwinę to w osobnym poście. Zwracam tylko uwagę, że w 2001 roku twarz Józefa Jędrucha poznali wszyscy w Polsce dzięki gigantycznej kampanii bil bordowej. To jemu właśnie zawdzięczamy koncepcję koncernu Polskich Hut Stali, hasło którym się wtedy reklamował. W owym czasie toczyła się poważna gra o to koto skonsoliduje polski przemysł stalowy. Jakoś trudno założyć aby Krup Stal Karpińskiego i Olewnika w ogóle w tamtej grze nie uczestniczył. Oczywiście nie w roli wielkiego gracza. Ale w jakiejś kombinacji operacyjnej? Któż to wie.

1 Comment

Na kogo będzie głosował Facebook ??

przez dnia ·internet

Czyli co łączy Adolfa Hitlera i Oil Peak, Hugo Bossa i zbiórkę szkła oraz Google i wybory samorządowe.

Moim zdaniem rok 2011 zapamiętamy na długo. Mnożenie kolejnych czarnych scenariuszy nie ma już większego sensu. Jest ich wszędzie pełno, a Peak Oil stracił urok wiedzy dla wtajemniczonych, od chwili gdy koniec ropy naftowej wieszczy co drugi tygodnik.

Trudno oczekiwać jakiegokolwiek uspokojenia nastrojów skoro żyjemy w świecie, w którym USA całkowicie legalnie po prostu drukują pieniądze. Najdziwniejsze jest to, że mimo wielu artykułów na ten temat przeciętny wyborca zapewne nie zdaje sobie sprawy co to oznacza! Ale co tu się emocjonować rozumieniem istoty druku pieniądza, kiedy Rybiński stawia tezę, że większość zadłużonych nie rozumie istoty stopy procentowej.

W świecie każda wartość przeżywała jakiś kryzys złoto również. Wprawdzie było to dość dawno, ale warto w tym miejscu przypomnieć czytelnikom, że w efekcie odkrycia nowego świata rozwalono w zasadzie europejski system wartości oparty na kruszcu. Dlaczego? Ponieważ w obiegu pojawiło się znacznie więcej złota niż wcześniej. Cały system musiał się „zrównoważyć” na nowo i dopasować do większej ilości złota w obiegu. Czemu o tym piszę? Ponieważ podówczas nie było niczego pewniejszego niż złoto, a mimo to zadziałał mechanizm dewaluacji. Przybyło złota jako środka płatniczego, a dóbr do kupienia było tyle samo. W tym kontekście obecny mechanizm dodruku pieniądza zdziała dokładnie tak samo, i tak jak zalew złota podstawił nogę koronie hiszpańskiej, zalew dolara zakończy imperialną rolę USA.

W 2011 najpierw wszystko jeszcze trochę spuchnie dzięki pompowanym papierowym pieniądzom, a tuż przed końcem roku bańka pęknie i doświadczymy zjazdów na giełdach nie tylko większych, ale i szybszych niż te które widzieliśmy na przełomie 2008 i 2009.

Ale w zasadzie co z tego? Każdy kto zaliczył choćby prosty kurs mikro i makro ekonomii wie, że pieniądz musi istnieć aby umożliwić realizację podstawowej zasady sterującej gospodarką kapitalistyczną, jaką  jest realizacja ceny ukształtowanej poprzez popyt i podaż. Kursy po spadkach 2009 roku ruszyły nie dlatego, że Kowalski dostał jakieś zasilenie z budżetu USA, ale dla tego, że ceny wielu spółek po prostu były już bardzo atrakcyjne. Pieniądz jako czynnik wymiany będzie istnieć zawsze. Pytanie czy może go niebawem zastąpić googlor albo inny substytut? Być może jakieś mega Allegoro okaże się lepszym instrumentem do określania cen niż polityczno – spekulacyjne giełdy.

Ceny wszystkiego co nas otacza najprawdopodobniej spadną do poziomu przy którym zawieranie transakcji stanie się po prostu ponownie możliwe. A że okaże się, że bez długu kupowanie czegokolwiek jest możliwe rzadko – to już zupełnie inna historia.

W tym scenariuszu musi dojść do dużego wzrostu bezrobocia, ale może się przecież okazać, że rynek wchłonie pracowników, tyle że do zupełnie innych zajęć. Jakich? Polecam wizytę w Japonii. Może się przecież okazać, że MPO warszawskie będzie liczyło np. 20.000 pracowników FIZYCZNIE zbierających wszelkie odpady. Idiotyzm? Niekoniecznie. Ceny surowców nawet jeśli spadną z obecnych poziomów to coraz bardziej  opłacalne będzie ich odzyskiwanie. Posłużę się przykładem.

Szkło jest jedynym opakowaniem w zasadzie w pełni przetwarzalnym. Butelkę można przetopić w butelkę z niewielką zaledwie 2% stratą. Kolejna jest dopiero stal, ale tam
efektywność jest już daleko mniejsza! Jaki jest więc problem? Zbiórka. Poza Szwajcarią żaden okraj nie stworzył dobrego systemu recyclingu szkła. Wymaga to po prostu bardzo dużego udziału ludzkiej pracy, a śmieciami zajmować nam się przecież nie chce. Ale wkrótce nam się zachce, bo większość otaczającego nas plastiku to opakowanie ropopochodne, które niebawem wykładniczo zdrożeją. Tym samym w wielkim stylu wrócą wszelkiej maści słoiki i butelki.

Niechęć do śmieci zmieni się również. Odrobina prania mózgów i zamiast śmieciarzy będą asenizatorzy wlepiający mandaty za nieprawidłowe sortowanie odpadów. Znowu utopia? Kolejny przykład. W 2008 roku Hugo Boss postanowił wskrzesić w Szwajcarii szwalnie garniturową. Dziwne prawda? Wybudowali wspaniały budynek, który tradycyjnej szwalni w niczym nie przypominał. Pracownicy? I tu niespodzianka: we współpracy z kantonem HB uruchomili program przekwalifikowania pracowników małych banków zamykanych z uwagi na przeniesienie większości operacyjnej bankowości do internetu! Urzędnicy bankowi stali się niepotrzebni, wielki koncern potrzebował szwaczy. Piękny budynek, wielki koncern w tle i poczucie misji pozwoliły stworzyć nową załogę. I na koniec dnia nie jestem wcale pewien, czy dupogodziny w okienku małego bankowego oddziału były lepsze niż dobrze zorganizowana praca przy modowym produkcie. Co jak co ale „corporate values” w wydaniu Hugo Bossa podziwiałem przez kilka lat.

Poprzedni wielki kryzys uruchomił wielkie prace społeczne jako sposób na rozładowanie problemu bezrobocia. Różnie można oceniać je dzisiaj, były jednak formą zaangażowania dużych mas ludzkich. Adolf Hitler poszedł oczywiście dalej ale to tylko dlatego, że tam roboty publiczne nie kończyły się na autostradach, portach i elektrowniach. Hitler uruchomił wzrost który finansował rozwój przemysłu ciężkiego. Dzisiaj mówi się jasno, że wojna była ucieczką przed kosztami zmilitaryzowania procesu wychodzenia z kryzysu. Tamta gospodarka musiała po prostu ruszyć na podbój bo nie była w stanie spłacić swoich długów.

Jak zatem sobie radzić z bezrobotnymi masami które wykreuje Peak Oil? W epoce page ranków itp. trwa nierówna walka pomiędzy twórcami wszelkich narzędzi udających prawdziwy ruch internetowy, a Google imperatorem i jego wasalami. Mimo zaawansowanych narzędzi korzysta się również z fizycznych klikaczy w Pakistanie czy Indiach gdzie są już ludzie utrzymują się wyłącznie z pisania zleconych tekstów, obecności na forach czy kreowania świadomego ruchu na stronach. Co to ma do rzeczy? Ci ludzie nie znają polskiego.

Rozwój Internetu w Polandzie wykreuje prędzej czy później podobne zapotrzebowanie. Jeśli tylko zdamy sobie sprawę, że w Estonii odbywają się już wybory przez Internet, stanie się jasne jak w niedalekiej przyszłości ważne będą „lojalne” internetowe środowiska. Etat aktywnego klikacza to może być całkiem atrakcyjna alternatywa! Ktoś zapyta ilu takich może być? To już jedynie kwestia budżetów tych którzy klikaczy będą potrzebować. W polityce już się przelicza wydatki na efektywny koszt jednego głosu. Co się tu opłaca, a co nie, widać najlepiej na przykładzie kompletnie odrealnionych wyborów do euro parlamentu. Ostatnie kosztowały niemało bo w sumie prawie 200 mln PLN po stronie partii politycznych i budżetu państwa który pawie 90 mln wydał na organizację wyborów! Same druki kosztowały ca 6 mln PLN. I teraz głupia wyliczanka: przez jeden miesiąc kampanii można by za to utrzymać prawie 60.000 klikaczy zachęcających do wybrania opłacających ich polityków w zamian za 3,3 tysia czyli średnią krajową. Jeśli weźmiemy pod uwagę, że w tych wyborach frekwencja wyborcza wyniosła niewiele ponad 20% to okazuje się, że do urn poszło zaledwie 6 mln ludzi! Na jednego klikacza przypadło by zatem 100 osób. Przy założeniu, że głosowano by w Internecie taki wynik dało by się bez trudu osiągnąć.

Struktura społeczna niebawem nam się ponownie zmieni. Nie po raz pierwszy i nie ostatni. Liczba urodzin sukcesywnie spada więc Europa sobie jakoś poradzi. Przed nami otwarcie rynku pracy w Niemczech. To będzie prosta lekcja zasysania przez rynek pracy silniejszej gospodarki. Znowu się okaże, że lepiej za Odrą opiekować się emerytem niż w Polsce wykazywać sprytem. A może będzie zupełnie inaczej i wszystko będzie po prostu fajnie. Może. Ale nic nie zaszkodzi zastanowić nad czarnym scenariuszem bo jeśli nie pomoże to przynajmniej pogimnastykujemy się intelektualnie. A do Arki też się przecież podobno nie wszyscy załapali prawda?

1 Comment

Czarnków rulez!

przez dnia ·wydarzenia

Wczoraj dokonała się ostatnia prywatyzacja w branży piwowarskiej. Browar Czarnków wielkopolski producent kultowego Noteckiego opuścił majątek Skarbu Państwa. O tym wydarzeniu dowiadujemy się praktycznie wszędzie a dla onet.pl to biznesowy top news. Dlaczego? Zapewne dlatego, że branża piwowarska była symbolem pierwszych prywatyzacji i od zawsze elektryzowała opinię publiczną. Być może browar pod nowym zarządem zdoła wrócić do produkcji Kolejorza, piwa które do 2006 roku produkowano tam wyłącznie dla fanów Lecha. Niestety po tej dacie klub przychylił się do propozycji swojego masowego imiennika wiążąc się z dużą i mocną ale pytanie czy wieczną marką. Prowokacja? Historia współczesnego piwa w Polsce zaczyna się od EB, browaru zbudowanego od podstaw zarówno od strony produkcyjnej jak i marketingowej. Brandu kilkanaście lat temu wydawało by się nie do pokonania. Kto dzisiaj go jeszcze  pamięta?

Odpowiedź brzmi: prawie nikt, ponieważ na skutek konsolidacji rynku przez wielkich graczy marka po prostu znikła z rynku. Przemiany na piwnym rynku w Polsce to swoista lekcja psychologii nabywców którzy w katach 90 tych łapczywie nabywali nowe, zachodnie marki. Zwycięski pochód przemysłowego piwa zwolnił tempo na początku XXI wieku kiedy to nabywcy najpierw nieśmiało, a potem coraz odważniej zaczęli sięgać po ginące marki pochodzące z małych browarów. Od kilku ostatnich lat, ten niszowy rynek notuje zaskakujące przyrosty dokumentując ostatecznie trwałą zmianę w obyczajach nabywców. To bardzo ciekawy symptom który już za chwilę wykreśli krzywą zachowań dla większości konsumentów artykułów spożywczych w Polandzie. Jestem przekonany, że w najbliższych latach jak grzyby po deszczu wyrastać będą małe mleczarnie, masarnie i wszelkie inne x- nie jeśli tylko starczy fachowców znających się jeszcze na tych zawodach. W świecie gdzie mówi się praktycznie o nadchodzącej zagładzie ekonomiczniej, zdrowy oddolny imperatyw materializujący lokalne produkty to być może rodzaj naturalnego instrumentu obronnego. Oczywiście w mikro skali, ale może się przecież okazać, że w dłuższej perspektywie wpłynie to jakoś na lokalne rynki pracy. A że konsument ujawni się najpierw przede wszystkim w sklepach pokroju Piotra i Pawła, Bomi czy Almy? To tylko początek, a dowodem niech będzie właśnie czarnkowskie Noteckie. Nie najtańsze a jednak jak widać na tyle chętnie kupowane aby browar zaistniał w ogólnopolskich mediach. Być może piwo nie jest najlepszym instrumentem probierczym ale z całą pewnością bardziej medialnym niż mleko czy masło. Tak czy inaczej symbolizuje pewne interesujące zjawisko: fala globalizujących marek zatrzymała się mimo gigantycznych reklamowych budżetów. To dowód, że świadomość konsumencka jest jednak zupełnie inna niż polityczna. Na tym rynku najbardziej liczy się wiarygodność, lojalność i smak.

Być  może w nadchodzących wyborach Tusk powinien być…….. niepasteryzowany?

2 komentarze

Ślepy tor jasnowidzów.

przez dnia ·finanse, wydarzenia

Niesamowite! Udało mi się w czujności obywatelskiej prześcignąć niezmordowaną w dążeniu do prawdy Gazetę Wyborczą. Dzisiaj nasza Trybuna Ludu grzmi o palącym w tą mroźną zimę problemie kolejowym.  A my kibicujemy akcji którą doskonale pamiętam z dzieciństwa: Towarzysz Gierek oburzony zwalniał ze stanowisk, obcinał premie ba! WIZYTOWAŁ trudne odcinki na których zmagano się z trudami boju o socjalistyczną ojczyznę. Dzisiaj jest w zasadzie podobnie. Nasz Premier zabiera głos w każdej ważnej sprawie, jak ten ojciec narodu wie co w trawie piszczy. Trawę odchwaści i sprawi aby rosła równo. Na pewno nie brakuje takich, co się zajmują malowaniem na zielono. Łza się w oku kręci.

Ta medialna dynamika nie pomoże PKP bardziej, niż podobne wypowiedzi władyków 35 lat temu. Ale to zdaje się nikogo nie obchodzić. Niewinnych w tej sprawie nie ma, bo prywatyzacja PKP nie leżała w interesie żadnej z poprzedzających obecną ekip. Premierowi dostaje się w zasadzie odpryskiem, bo stosowana obecnie technologia polityczna wymaga stałej obecności a ta jako żywo przypomina lata propagandy PRL.  Zarówno wtedy, jak i teraz w kuluarach potknięć, odbywa się walka na śmierć i życie o stołki i wpływy. Pan minister Grabarczyk stanowiska nie straci pożegna się z nim za pewne bezpośredni nadzorca PKP w ministerstwie tym bardziej, że jak się zgrabnie składa pochodzi z koalicyjnego ruchu chłopskiego.

Ofiarą zamieci śnieżnych ma paść również Pan Prezes Wach. Komu jak komu, ale temu Prezesowi nie można odmówić braku wiedzy na temat potrzebnych PKP inwestycji ponieważ przez lata był właśnie za nie odpowiedzialny. Ale to oczywiście w takich sytuacjach nie ma większego znaczenia.

Już nie długo prześledzimy sobie w praktyce upadek wielkiej państwowej organizacji której państwo  nie da rady podnieść po raz kolejny. Warto sobie zdawać sprawę, że straty tej organizacji bezpośrednio powiększają nasz deficyt. Że mała kwota? Ziarko do ziarka bo nie jest to przecież jedyna deficytowa instytucja publiczna. Ta się po prostu teraz spektakularnie kompromituje. Być może PKP powinno po prostu upaść? Czytamy o Grecji, Irlandii a pod bokiem mamy taki własny pokaz dystrybucji pieniędzy do chronicznie nierentownego przedsiębiorstwa. Nikt w wyborach nie głosował za deficytowym PKP. Może ktoś wreszcie powinien zapytać  za taką cenę chcemy je mieć w majątku narodowym?

Oby wybory odbyły się jak najwcześniej. Nowe rozdanie zapewni obecnym elitom polityczny byt na tyle, że realne problemy powinny zająć należne im miejsce w debacie publicznej. Jeśli tak się nie stanie, przyszłe wybory samorządowe staną się grunwaldem polityki centralnej.

0 Comments

PKP Przewozy regionalne – poligon secesjonistów

przez dnia ·o wszystkim

W zasadzie to już tylko Przewozy Regionalne bo spółka w słusznym gniewie na macochę wykasowała jej literki z nazwy. Kolejny fałszywy akord w nieustającej restrukturyzacji PKP, wybrzmiewa sobie po cichu ponieważ nikt się już dzisiaj kolejami nie przejmuje. Ostatnie zawirowania z rozkładami jazdy przypomniały na chwilę opinii publicznej o istnieniu takiego tworu ale śniegi zelżeją, transportu samochodowego przybędzie i problem się znowu zmniejszy.

Na temat PKP mam własne zdanie jako, że przez 5 lat orbitowałem na rubieżach tego imperium. Nadzorowałem dwie spółki zajmujące się budową trakcji kolejowej PRKI Wrocław i PKRE Warszawa czyli dzisiejszą Trakcję Polską. Nadzorowałem to w zasadzie nie do końca dobre określenie. PKRE dokupiłem do mojego ówczesnego funduszu z zamiarem połączenia z PRKI i jak to sie wtedy mówiło “wodowania” na GPW. Kryzys moskiewski pokrzyżował te plany ale ta historia nauczyła mnie wiele o  fuzjach  i naszym narodowym przewoźniku .

PKP, ze swoją paramilitarną strukturą były przez ostatnich 20 lat niezwykle łakomym kąskiem dla kolejnych politycznych ekip. Dość wspomnieć, że w roku 1990 liczyły sobie prawie 300.000 w 1999 nadal nieco ponad 200.000. Dzisiejsze 94.000 wypadają już blado ale to nadal spora siła oddziaływania. 9,6 mld przychodów to też nie mała pozycja i sporo się w niej da utopić bo nie mniej imponująca strata za 2009 rok w wysokości  1,1 mld najlepiej świadczy o efektywności tej organizacji. Pośród aktywów znajdują się perełki takie jak LHS, energetyka kolejowa czy 15 tys ha gruntów zlokalizowanych najczęściej w centrach miast. O ile, większość z nich kosztuje pewnie więcej niz jest warte to takiego na przykład dworca centralnego nie sposób przecenić. 16 mln pasażerów rocznie to traffic którego może pozazdrościć nie jedno centrum handlowe. O LHS należało by też kiedyś napisać osobny post. Historia powstania tej linii jej rola gospodarczo wojskowa dla ZSRR zasługuje na więcej niż wzmiankę.

Ale do rzeczy, czyli do separatyzmu. Przewozy Regionalne to twór który powstał poprzez wyeksportowanie z PKP największego problemu czyli przewozów regionalnych właśnie. Tej tkanki, która najbardziej służy owym zwykłym obywatelom o których dobro politykom zawsze idzie najbardziej. Ta właśnie tkanka, dowożąca do pracy w aglomeracjach gestem Skarbu Państwa, stała się nagle własnością 16 samorządów. Można by powiedzieć wspaniały przykład przeniesienia odpowiedzialności na właściwy poziom. Ale jest małe ale. Struktura właścicielska PR przedstawia się następująco: Mazowieckie 13,5% Wielkopolskie 9,7% Śląskiej 9,2% Dolnośląskie 7,3% Pomorskie 7,1% Małopolskie 6,4% Kujawsko – pomorskie 5,8% Zachodniopomorskie 5,8% Łódzkie 5,7% Lubelskie 5,5% Warmińsko mazurskie 5,3% Podkarpackie 4,9% Podlaskie 3,8% Lubuskie 3,6% Opolskie 3,4% Świętokrzyskie 3%

Jaki to ma sens? Teoretycznie związek regionów mógłby dawać pewne efekty w postaci nacisku na dostawców ale jeśli weźmiemy pod uwagę, że gross kosztów to personel i opłaty do PKP PLK za korzystanie z torów to trudno uwierzyć w taki argument. Na przykładzie tej spółki przećwiczymy sobie rozpad dzielnicowy. Rząd wyłączył bowiem ważny dla udziałowców instrument gry ekonomicznej. Udziały mogą zbywać wyłącznie między sobą. Nie ma powodów aby jakiekolwiek województwo w tej strukturze było zainteresowane zwiększaniem swojego udziału poprzez wykup innego województwa. Tym samym, jest tylko jedna droga, rozpad tej zadłużonej I nieefektywnej spółki.

Dlaczego tak uważam? Istnieją już od kilku lat Koleje Dolnośląskie i Mazowieckie, niebawem ruszą Koleje wielkopolskie i Koleje śląskie. Po co tym organizmom kolej interregio? W tej misji zrealizuje się doskonale ogólnopolski przewoźnik na co ma zresztą od dawna ochotę. Temu przecież służyło przejęcie od Przewozów Regionalnych przed ich oddaniem pociągów pośpiesznych i doładowanie ich do Intercity które z punktu straciło swoją rentowność po tym zabiegu.

Po cichutku dokona się niebawem pierwszy demontaż  instytucji między samorządowej. Spółka upadnie bo nie będzie chętnych do finansowania jej strat. Poszczególne województwa nie mają raczej ochoty na dotowanie chronicznie niedochodowego molocha. I sprawa zasadnicza. Gdzieś przecież zarabia a gdzieś traci. W większych aglomeracjach przewozy będą bardziej efektywne. W mniejszych mniej.

Atomizacja państwa to nieuchronny proces który pojawia się zawsze w tle pogarszającej sie sytuacji gospodarczej. U nas  przyspieszy go dodatkowo  polityka unijna która dedykuje spore środki na poziom samorządowy.

Pora jeszcze wyjaśnić zdjęcie załącznik do tekstu. Widzimy tu efekty kuracji jaką zaaplikowano ostatnio rekordowo zapyziałemu Dworcowi Centralnemu w Warszawie. Zaiste trzeba było 20 lat Polandy, prywatyzacji wielkich podmiotów gospodarczych, rekordów na GPW i nie wiadomo czego jeszcze aby ten dworzec po prostu wyglądał jak przestrzeń publiczna. Stałem na tej hali do połowy czystej i w połowie takiej jaką jest już od wielu lat i oniemiałem z wrażenia. Otóż przypomniałem sobie czasy kiedy jako dziecko przychodziłem tu aby w niemym zachwycie podziwiać to właśnie wnętrze i prowadzące doń szklane drzwi rozsuwające się na fotokomurkę. 20 lat Polandy dało mi na razie połowę dworca którego mieszkaniec tego miasta się po prostu nie wstydzi.

Cóż za kamień milowy. Ale jakie państwo takie osiągnięcia.

1 Comment

Przybylski v Hugo Boss

przez dnia ·moda

Dwa pokazy mody i dwa światy a być może dwa zupełnie odmienne podejścia. Przybylski, jak zjadliwie komentował pewien znany luminarz, w estetyce z lat 90tych. HB w rock’drollowej instalacji z silnie zaznaczonym NYC klimatem. Przyznam, że scenografia pokazu Przybylskiego bardzo przypadła mi do gustu. Ciekawy pomysł, prosta aranżacja która dała interesujące ale nie natarczywe tło kolekcji. Widziałem wiele pokazów ten był naprawdę całkiem udany. Ujemnych odniesień nie dostrzegłem ale we wczesnych latach 90 tych modą się nie zajmowałem ani tym bardziej interesowałem. Tym samym brak mi właściwych odniesień do oceny. Mówi się, że w modzie wszystko już było w pokazach pewnie również. Ten, oceniam naprawdę dobrze. Na pokaz projektanta przychodzimy przede wszystkim dla jego projektów a te naprawdę ładnie zagrały w tej scenografii i było je dobrze widać. A kolekcja? Mimo, iż mój gust jest zdecydowanie bardziej konserwatywny podobało mi się najbardziej to czego najpewniej nikt nie kupi czyli zielony garnitur i zielony płaszcz. Ciekawie wyglądały propozycje dla pań. Generalnie moda damska ma chyba jakiś nawrót do sexu. Bardzo mnie to cieszy ze względów oczywistych.

Hugo Boss, wybudował w zasadzie kompletny nowojorski klub wraz z warsztatem w którym live tunningowano samochody. Fajny pomysł kojarzył się z klimatem „szybkich i wściekłych”. Nie wiem czy taki cel przyświecał organizatorom ale mi wydawał się od razu najbardziej reprezentatywny. Cała impreza świetnie przygotowana, od razu widać, że globalna marka ma wszystko przećwiczone od dawna. Ale czy to jest lepsza formuła? Nie wiem. Każdy ma problem z tym co wymyślać na kolejnych pokazach. Jedni uciekają jak najdalej od wybiegu i idą w performance, drudzy po prostu stawiają na produkt. Ja w czasach Vistuli & Wólczanki wybrałem rozwiązanie pośrednie: pokaz miał się koncentrować na produkcie ale odbywać w ciekawym i najlepiej jednorazowym miejscu. Dzięki temu podejściu dla kolekcji jesien 2007 zdobyliśmy dziedziniec dawnego warszawskiego KC ( dla nie wtajemniczonych stary budynek giełdy ) a dla kolekcji wiosennej 2008 plac Piłsudskiego. W obu przypadkach olbrzymie namioty budowaliśmy na jeden dzień dla kilku tysięcy osób. W obydwu po nas już nikt niczego podobnego nie zrobił a na placu Piłsudskiego nie zrobi na pewno. Pokazy Rage Age, to jeszcze inna bajka: produkt jest  ciekawy i nie standardowy  a więc podobnie rzecz ma się z pokazem: stylizowane jest wszystko począwszy od muzyki skończywszy na zapachu.

Być może performance Hugo Bossa to śpiew przyszłości? Idąc dalej tym tropem należy założyć, że eventy wokół nowej kolekcji zastąpią typowy pokaz. Być może ale ja pozostanę na stanowisku, że tradycyjny wybieg ma swój urok a już w szczególności dla marek. Nic tak dobrze nie robi kolekcji jak dobry marketing szeptany. A ten najlepiej wyrasta w kuluarach udanego pokazu.

1 Comment

Demokracja gnije?

przez dnia ·wydarzenia

Mój dzisiejszy news dnia to informacja z Hiszpanii. W rezultacie długotrwałych strajków kontrolerów lotniczych, państwo decyduje się na prywatyzację wierz kontrolnych. Jak sądzę bankrutująca Hiszpania wytyczy nowy, kierunek przemian. Prywatyzacja infrastruktury lotniczej to łakomy kąsek. Teoretycznie to dziwne bo strajki kontrolerów muszą mieć jakiś powód. I mają, bo ta niezwykle solidarna grupa pracowników państwowych systematycznie wywalcza sobie nowe przywileje posługując się nie byle jakim pistoletem jakim jest bezpieczeństwo pasażerów. Po prywatyzacji problem zniknie jeśli oczywiście rząd wymyśli sposób na obejście zawartych porozumień socjalnych. Ale pewnie wymyśli, bo dzisiaj odpowiada za pewne bezpośrednio za straty spowodowane przez jego agendy. Dlaczego to nowy kierunek? Dlatego, że słabnące państwo będzie się obawiać niestabilności własnych służb. Oparcie się o kontraktowe, automatycznie zapewni większą dyscyplinę i niższe koszty funkcjonowania. Przykłady? Choćby najemnicy w Iraku. A to dopiero niewinny początek.

Co się będzie działo w Grecji jeśli do kolejnego strajku generalnego przyłączą się również policjanci? Przecież też mają swoje związki zawodowe. Im również ( poza tymi funkcjonariuszami którzy akurat lubią bić ) może się przestać podobać pałowanie wobec zniesienia lub ograniczenia socjalnych fruktów za te było nie było trudne warunki pracy. No i pamiętajmy, że po robocie funkcjonariusz przecież do domu wraca. A tam? Każąca ręka ludu może się okazać nadzwyczaj skuteczna.

Nie wiem czy gdzieś podsumowano jaką część PKB Grecji pochłania jeden dzień strajku generalnego. Interesujące było by zestawienie kosztów społecznych protestów z kosztem reform które je wywołały. Nie zdziwię się, jeśli się okaże, że to podobne wielkości. Demonstranci w Grecji krzyczą, że nie chcą być niewolnikami. Rad bym się dowiedział na czym to zniewolenie ma polegać? Od niedawna jestem pracodawcą w słonecznej Italii. Od tej pory pokochałem Polandę z nową żarliwością. Otóż we Włoszech standardowy kontrakt pracowniczy to 14 pensji. Wspominanie całego szeregu pozostałych zdobyczy socjalnych nie ma sensu, ten jeden absolutnie wystarczy. Podaję ten przykład ponieważ plan radykalnych zmian w prawie pracy przeciwko któremu strajkuje Grecja dotyczy między innymi likwidacji 13 i 14 pensji oraz 13 i 14 emerytury. Oczywiście dotyczy to wyłącznie sektora publicznego. I tu ujawnia się cały paradoks współczesnej demokracji. Zbankrutowane państwo zostaje zmuszone do cięć, pracownicy państwowi protestują a koszty ponosi cała głównie zresztą prywatna gospodarka. Wystraszone parlamenty będą przepychały coraz bardziej radykalne ustawy cofając relacje społeczne do ery wczesnego kapitalizmu. A te zmiany o paradoksie wymusi coraz bardziej radykalna ulica. Na koniec porządkami zajmie się prywatna policja która osadzi zatrzymanych w prywatnych obozach pracy bo jestem pewien, że już niedługo takie zobaczymy.

Czy nam się to podoba czy nie, naczelnym spoiwem społecznym nie są idee tylko chęć posiadania. Regres gospodarczy sprowadzi do parteru masy które albo dadzą się spacyfikować albo przejdą w model anarchistyczny w wydaniu hiszpańskim z okresu 1934 1936. Mamy zatem dwa scenariusze wedle których potoczy się teraz historia; agresywny kapitalizm albo para rewolucyjny bunt mas. Socjokapitalizm bankrutuje więc nie ma innej opcji zmian struktury społecznej jak regres lub rewolucja. Dyktaturę proletariatu przypominam sobie dość dobrze, mimo to  mając do wyboru ceny ustalane przez jakąś kolejną emanację Inspekcji robotniczo – chłopskiej lub niczym nie regulowany rynek naprawdę nie wiem co bym wybrał.

Zamiast pointy wspomnienie. W wakacje 1988 roku pod namiotem w Zakopanem spotkałem z moim przyjacielem dwu Duńczyków. Bawiliśmy się z nimi wyśmienicie siła nabywcza ich waluty uczyniła nas przejściowo królami wielu gastronomicznych lokali. Skąd się wzięli w Polsce? Ich zakład strajkował i wysłano ich na wakacje w ramach funduszu socjalnego wraz ze stosownym kieszonkowym. Powód strajku? Brak właściwej ilości natrysków w szatni. To był sierpień 1988, sierpień spektakularnie nieudanych strajków w Polsce. Wspomnienie tamtego spotkania powracało do mnie często. Nie oceniam. Zwracam tylko uwagę, że dla tramwajarza z Charkowa, warunki pracy i płacy w Krakowie były by pewnie szczytem szczęścia, podobnie jak dla tramwajarza  z Krakowa warunki oferowane przez władze Monachium.

Jeszcze niedawno, gazety rozpisywały się o brutalnej greckiej straży granicznej robiącej obławy na imigrantów rujnujących lokalny rynek pracy. Prędzej czy później państwo greckie sięgnie po taka pomoc, zezwoli na pracę Kurdom  a wtedy nic nie uratuje sporej części greckiego społeczeństwa przed pauperyzacją.

2 komentarze

13 Grudnia REAKTYWACJA!

przez dnia ·historia, wydarzenia

Najpierw mały rys historyczny. W 1973 roku Alfonso Pinochet obala legalnie wybrany rząd Salvatore Allende ale można powiedzieć, że to dzieje się przecież na innym kontynencie.  W tym samym roku wojskowi obejmują rządy w Grecji a po szumnych zapowiedziach aneksji Cypru w lipcu 1974 Turcy desantują się na wyspie. W 1974 wojskowy zamach stanu ma również miejsce w Portugalii. Mało? Rok 1977 to słynna Ofensywa 77 Frakcji Czerwonej Armii w Niemczech w roku 1978 ginie porwany przez Czerwone Brygady Aldo Moro. Na świecie szaleje kryzys naftowy, w gospodarce nie dzieje się najlepiej. Hiszpania po śmierci Franco pogrąża się w gospodarczym kryzysie. W efekcie 23 lutego 1981 Antonio Tejero i kilkunastu zamachowców pod jego komendą wdziera się do  siedziby hiszpańskiego parlamentu a na ulice Walencji wyjeżdżają czołgi gdyż  dowódca tamtejszego III okręgu wojskowego gorliwie przyłączył się do zamachu. Co gorsza, swoje czołgi wytoczyła również elitarna i największa zarazem jednostka armii hiszpańskiej dywizja zmechanizowana Brunete. Czołgi sunące na budynki radia i telewizji powstrzymał osobistym telefonem sam Juan Carlos, nota bene niegdyś oficer tej właśnie jednostki. Król, w mundurze zwierzchnika sił zbrojnych wystąpił również w TV i wzorem De Gaulla przemówił do wojska i narodu.

Europa drugiej połowy lat 70 nie była ani w połowie tak spokojna jak w ciągu ostatnich 20 tu lat. Wojna w Jugosławii, była lokalnym konfliktem który nie rozlał się szerzej w regionie a poprzez swoją południowość nie straszył opinii publicznej nad Sekwaną i Tamizą. Ostatnie 20 lat przeżyliśmy w epoce nadspodziewanego spokoju i dobrobytu który się właśnie kończy.

Ale wróćmy do Polski. Jadwiga Staniszkis uparcie twierdzi, że sierpień 1980 był elementem rozgrywek w ekipie rządzącej. Trudno się z tym nie zgodzić znając kulisy marca 1968 i grudnia 1970.  Nie zmienia to jednak faktu, że iskra padała na podatny grunt jakim było zmęczone kryzysem społeczeństwo. Ale czy pamiętamy o co się podówczas upominano? Słynne 21 postulatów sierpniowych przedstawia się następująco:

  1. Zalegalizowanie niezależnych od partii i pracodawców związków zawodowych.
  2. Zagwarantowanie prawa do strajku.
  3. Przestrzeganie zagwarantowanej w Konstytucji PRL wolności słowa, druku i publikacji.
  4. Przywrócenie do poprzednich praw ludzi zwolnionych z pracy po strajkach w 1970 i 1976 i studentów wydalonych z uczelni za przekonania, zniesienie represji za przekonania.
  5. Podanie w środkach masowego przekazu informacji o utworzeniu MKS oraz opublikowanie jego żądań.
  6. Podjęcie realnych działań wyprowadzających kraj z kryzysu.
  7. Wypłacenie strajkującym zarobków za strajk, jak za urlop wypoczynkowy, z funduszu Centralnej Rady Związków Zawodowych (CRZZ).
  8. Podniesienie zasadniczej płacy o 2 tys. zł.
  9. Zagwarantowanie wzrostu płac równolegle do wzrostu cen.
  10. Realizowanie pełnego zaopatrzenia rynku. Eksport wyłącznie nadwyżek.
  11. Zniesienie cen komercyjnych oraz sprzedaży za dewizy w tzw. eksporcie wewnętrznym.
  12. Wprowadzenie zasady doboru kadry kierowniczej na zasadach kwalifikacji, a nie przynależności partyjnej oraz zniesienie przywilejów Milicji Obywatelskiej, Służby Bezpieczeństwa i aparatu partyjnego.
  13. Wprowadzenie bonów żywnościowych na mięso.
  14. Obniżenie wieku emerytalnego – dla kobiet do 50 lat, dla mężczyzn do 55, lub zapewnienie emerytur po przepracowaniu w PRL 30 lat dla kobiet i 35 dla mężczyzn.
  15. Zrównanie rent i emerytur starego portfela.
  16. Poprawienie warunków pracy służby zdrowia.
  17. Zapewnienie odpowiedniej ilości miejsc w żłobkach i przedszkolach.
  18. Wprowadzenie płatnych urlopów macierzyńskich przez 3 lata.
  19. Skrócenie czasu oczekiwania na mieszkania.
  20. Podniesienie diety z 40 do 100 złotych i dodatku za rozłąkę.
  21. Wprowadzenie wszystkich sobót wolnych od pracy.

Cześć tych postulatów uczestniczy w debacie publicznej również dzisiaj. Proszę zauważyć, że ogólnemu postulatowi wyprowadzenia kraju z kryzysu towarzyszą oczekiwania bynajmniej nie oszczędnościowe! Płatny urlop macierzyński przez 3 lata oraz wiek emerytalny od 50 i 55 lat to zdobycze socjalne jakich nie zrealizowano nigdzie na świecie. Dzisiaj nie poradziła by sobie z nimi żadna gospodarka, tym bardziej PRL w 1980.

Karnawał „Solidarności”, bo tak nazywa  się najczęściej okres od pomiędzy podpisaniem porozumień a wybuchem stanu wojennego nie doczekał się do dzisiaj poważnej ekonomicznej monografii. Znajdziemy sporo materiałów na temat przedsięwzięć kulturalnych, eksplozji wolności słowa ale nie dowiadujemy się wiele o wydarzeniach gospodarczych. A było by o czym poczytać ponieważ w 1981 roku nasza gospodarka wchodzi w ostrą fazę kryzysu i nie jest już de facto w stanie spłacać długów. Po prostu bankrutujemy.

A w obszarze publicznym nasila się eskalacja. Polityka nie znosi próżni a związek wedle wielu relacji chce władzy a jednocześnie  nie jest monolitem.  Bardzo jestem ciekaw, kto dzisiaj podpisał by się pod manifestem „Samorządna Rzeczpospolita” czyli dokumentem programowym I Zjazdu Solidarności. Ten kompleksowy, trzeba przyznać, sposób widzenia zmian w Polsce, nie mógł się spodobać jakiejkolwiek władzy, nie mówiąc już o ówczesnej w Polsce. Szanowni czytelnicy, rzućcie kiedyś  okiem na ten niemalże anarchio – syndykalistyczny dokument w którym postuluje się  przekazanie zakładów w ręce samorządów ale bynajmniej nie na własność tylko we wspólne użytkowanie. Esencja tego dokumentu to nowy, rewolucyjny ustrój społeczny wymagający de facto demontażu istniejącego wtedy państwa.

Tym samym do jakiegoś wybuchu musiało dojść. Balonem próbnym, był dla stron incydent bydgoski kiedy w trakcie usuwania siłą zgromadzonych w siedzibie WRN w Bydgoszczy 19 marca 1981 pobito działaczy Solidarności, miedzy innymi Jana Rulewskiego o którym dzisiaj już chyba nikt nie pamięta a w tamtych czasach był widoczną postacią. Tło? Odmowa rejestracji NSZZ Rolników Indywidualnych. Działacze tej organizacji 16 marca 1981 rozpoczęli strajk okupacyjny w siedzibie ZSL ( chłopski satelita PZPR ) domagając się rejestracji związku. Spotkanie 19 marca w WRN w Bydgoszczy miało rozwiązać problem ale de facto zamieniało się w okupację kolejnego urzędu. Władza spuściła ze smyczy milicję.

Ale była to już pewna lekcja. Związek zareagował pogotowiem strajkowym, władze się ugięły zapewniając, że wyjaśnią incydent. Sytuacja zaostrzała się z dnia na dzień. O rozmiarze destabilizacji państwa świadczyć może choćby to, że strajk w Wyższej Szkole Inżynieryjnej w Radomiu zorganizowany jako forma protestu przeciwko powołaniu przez władze rektora wbrew demokratycznej decyzji samorządu, przeradza się w ogólnopolską akcję. Władza odpowiada na nastroje ustawami dającymi specjalne uprawnienia rządowi. Związek kontratakuje i właśnie w Radomiu, 2 grudnia 1981 Lech Wałęsa ogłasza gotowość do strajku generalnego.

Nie jest moim celem historyczna redefinicja. Żyjemy w świecie poglądów kształtowanych przez doraźne polityczne cele a to skutecznie zaciemnia obraz. Przypomnę tylko, że Jarosław Kaczyński który w sierpniowym strajku nie uczestniczył, przemawiając na rocznicowym wiecu użył słynnego już zwrotu „oni są tam gdzie wtedy stało ZOMO” i wykluczył z etosu większość jego faktycznych twórców.

I to jest zasadnicze pytanie, gdzie kto naprawdę był w grudniu 1981? Tylko w trakcie pierwszych dni przewrotu Pinocheta w Chile ginie 2000 osób, a lata junty przemnożą tą liczbę wielokrotnie. Jedna „Krwawa niedziela” w Londonderry w styczniu 1972 roku gdy SAS otwiera ogień do demonstracji Irlandczyków kosztowała życie 14 osób.  Kontratak IRA w Belfaście w lipcu 1972 to 20 jednoczesnych zamachów bombowych w których ginie 9 a rany odnosi ponad 100 osób. Szacuje się, że w konflikcie który wtedy się rozpoczął zginęło prawie 4 tysiące ludzi. A działo to się w demokratycznym kraju jednym z filarów EWG.

Pora zadać pytanie czy to stan wojenny był tak dobrze przygotowany czy społeczeństwo tak gotowe na jakieś rozstrzygnięcie. Nie ważne jakie, byle by się wreszcie dokonało. Zamachu stanu nie usprawiedliwia nic, pytanie czy istniała dla niego jakaś alternatywa. Można powiedzieć wolne wybory wiosną 1982. Być może, ale nie wydaje mi się aby ktokolwiek mógł odpowiedzialnie przyjmować takie rozwiązanie jako możliwe w tamtych realiach.

I jeszcze jedno: w 1989 roku nikt się nie odważył powiedzieć Polakom prawdy o stanie państwa a działo się to po kilku latach ciężkiego kryzysu. Kto zatem byłby w stanie zrobić to w 1982? Czy nowy rząd, nawet wyłoniony demokratycznie, a który musiałby wprowadzić program nie mniej drastyczny niż plan Balcerowicza mógłby się wtedy utrzymać?

Te pytania mogą drażnić. Ale jeśli nie patrzymy na świat przez różowe okulary poświęćmy chwilę aby sobie na nie odpowiedzieć. Jak świat światem, upadek gospodarczy wyprowadzał wojsko na ulicę. Jest jeszcze czas warto wypracować jakiś inny scenariusz.

2 komentarze

OFERA

przez dnia ·finanse

O zamachu rządu na emerytury napisano już tyle, że kolejny materiał nie powinien mieć sensu. Ale ma ponieważ każdy głos powinno się wykorzystać w walce ze zwykłym rabunkiem wspartym autorytetem państwa. w 1999 roku byłem żarliwym orędownikiem tego systemu reformy. Co więcej, byłem również przekonany, że systemowe ograniczenie zmuszające OFE do inwestowania wyłącznie na terenie Polandy uniezależni nas od zachodnich graczy. Dzisiaj to może brzmieć śmiesznie ale w 1999 roku i później wszyscy grali pod Londyn i to tamtejsze zlecenia „ustawiały” nasz rynek. Ba, lokalnym Królem parkietu był podówczas Witek Warchoł jeden z najciekawszych inwestorów na GPW. Krążyły wówczas legendy jaki procent dziennego obrotu generował. Nie ma tu sensu przypominanie kim był i z kim robił interesy ( choć byłby to materiał na niezwykle wciągającą powieść ) zwracam, po prostu uwagę, że często zapominamy w jakich okolicznościach podejmowane są decyzje i dlaczego się je popiera.

Nasze ciało ustawodawcze jest całkowicie wyprane z mechanizmu uczenia. Nie wyciąga wniosków ponieważ funkcjonuje w takt wyborów a nie gospodarki i potrzeb państwa. Ponad 10 lat istnienia obecnego systemu do takiego namysłu skłania. Napisano setki słów choćby o braku możliwości dziedziczenia wkładów emerytalnych. Nikt jednak nie pisze o jednej ale fundamentalnej kwestii: państwa nie było i nadal nie stać na system który usiłuje reformować. Stworzono pewien pozór który zaledwie w 10 lat od powstania pada ofiarą pazernego twórcy. Pomysły w rodzaju obligacji emerytalnych to skandal ale i tak niewiele większy niż obecne inwestowanie przez OFE w obligacje skarbowe. Pomija się po prostu jeden etap tej zabawy. Po co wysyłać im kasę na kupowanie obligów jeśli od razu można wysłać obligi? W nonsensie tego przedsięwzięcia nie zmienia się nic.

Naprawdę skandaliczne są wypowiedzi ekspertów rządowych. Nic tylko słyszę o przekazywaniu środków budżetowych do ZUS, o tym jakie obciążenia budżet ma ponieść na nasze emerytury itp. Szanowni urzędnicy: uczestnicy systemu płaca swoje składki. Zadbaliście o mechaniczne odprowadzanie ich przez pracobiorców i pracodawców. Tym samym wszelkie ciężary jakie dzisiaj ponosi państwo są wynikiem jednej czynności; zdefraudowania przez to państwo pieniędzy obywateli.

Nad Wisłą przychodzi to zresztą dosyć łatwo. Dość wspomnieć, że obligacje II RP solidny dług wewnętrzny zaciągnięty walnie u obywateli, nie został uznane przez PRL. To nie dziwi wobec posunięcia Władimira Ilicza Lenina który jednostronnie anulował carskie długi Rosji. Dziwi co innego. Państwo prawa jakim miała być III RP powinno się jednak do tych długów jakoś odnieść. Dlaczego? Czy ktoś słyszał o zaniechaniu poboru podatków? Państwo czerpało i czerpie pożytki ze swoich obywateli i nie odpuszcza im nigdy nawet jeśli tracą majątek w wyniku wojny.

III RP zaciągnęła wobec nas zobowiązanie emerytalne. W zamian za nasze składki ma je nam wypłacić. Nie zrobi tego najprawdopodobniej nigdy. Nie jest w stanie przy wszelkiej maści emeryturach mundurowych które mogłem zrozumieć we wczesnych latach 90 tych ( obłaskawianie aparatu ) ale jak je zrozumieć dzisiaj?! KRUS i jego irracjonalność z ekonomicznego punktu widzenia poraża aż dziw, że nie ma KGUS. Najwyraźniej górnicy nie mieli aż takiego przebicia choć i tak załatwili sobie sporo. I najważniejsze: sam wiek emerytalny. Nie ma systemu który faktycznie stać na to aby emerytami byli ludzie młodsi niż 70 letni. Brzmi fatalnie. W naszym systemie emerytalnym właśnie dlatego nic nie zrobiono, ponieważ wszelkie faktyczne reformy generowały by niezadowolenie społeczne. I dlatego nie będzie tu nigdy żadnej reformy. System się po prostu zawali i to bez wielkiego łomotu. Odsyłam do Japonii. Tam dyskutuje się obecnie o obniżeniu świadczeń do 1/5 niegdyś obiecanych. Może być większy skandal? Ale cóż, starzy i chorzy na ulice nie wyjdą. A młodzi? Czy ich solidaryzm społeczny jest na tyle mocny aby płacić jeszcze więcej niż płacą?

Na naszych oczach bankrutuje cały system społeczny ponieważ jest oparty na programowym deficycie budżetowym. I nie jest to wypadek przy pracy. To podwalina intelektualna dla obowiązującej teorii państwa sformułowana przez nikogo innego tylko JM Keynesa który uwaga uwaga niewiele brakowało a został by pierwszym dyrektorem IMF ( Miedzynarodowego Funduszu Walutowego ) Amerykanie zdołali to skillować ale w efekcie powstał zapis dzięki któremu do dyrektorem IMF może być wyłącznie europejczyk.

W dyskusji o OFE musi się nie o tym, że zawodzi się obywateli tylko o tytanicznych wysiłkach aby nie przekroczyć 55% udziału długu w PKB. A dług rośnie już w tempie 100mld rocznie i zamach na emerytury służy wyłącznie pozyskaniu środków na jego obsługę.

Z emerytami nie ma to nic wspólnego. Gdyby miało mieć, mówiło by się o likwidacji narośli i przywilejów czyli faktycznych kosztów systemu.

 

2 komentarze